Er zijn verschillende soorten warmtepompsystemen op de markt. Hierbij wordt een onderscheid gemaakt in de volgende soorten:
- Grond/water warmtepompsysteem;
- Water/water warmtepompsysteem;
- Lucht/water warmtepompsysteem;
- Lucht/lucht warmtepompsysteem;
- Hybride warmtepompen;
- Warmtepomppanelen.
Grond/water warmtepompsysteem
Bij een grond/water warmtepompsysteem (ook wel gesloten Warme Koude Opslagsysteem genoemd) wordt de warmte of kou uit de grond gehaald. De warmte die uit deze bron gehaald wordt, kan door middel van een verticale- of een horizontale grondwarmtewisselaar worden onttrokken.
Bij een verticale grondwarmtewisselaar gaat een aantal buizen verticaal de grond in. Door deze buizen stroomt een vloeistof. Deze vloeistof neemt de warmte van de verschillende grondlagen op en transporteert dit naar de woning. De onttrokken warmte uit de bodem wordt door een warmtepomp omgezet (aan de hand van de verdamper, de compressor en de condensor) in een nog hogere temperatuur. Deze warmte wordt vervolgens gebruikt om (deels) te voorzien in de warm water behoefte in de woning voor verwarming en warm tapwater.
De horizontale grondwarmtewisselaar is horizontaal onder de grond verwerkt en heeft hetzelfde werkingsprincipe als de verticale grondwarmtewisselaar. Echter vraagt een horizontaal systeem wel veel meer ruimte (oppervlak). In een enkel geval kan dit een goedkopere oplossing zijn. De grondwarmtewisselaar wordt in de vorm van een horizontaal buizennetwerk aangelegd onder de grond.
Een grond/water warmtepompsysteem wordt ook wel een ‘gesloten bron’ genoemd en kan zowel individueel als collectief worden toegepast.
Water/water warmtepompsysteem
Bij een water/water warmtepompsysteem (ook wel open Warme Koude Opslagsysteem genoemd) wordt de warmte uit een waterbron (acquifer) gehaald. Hiervoor zijn twee bronnen nodig, een warme bron en een koude bron. De warmte of kou die uit de bron wordt gehaald wordt gebruikt voor verwarming of koeling van de woning. Om warmte uit grondwater te halen wordt allereerst het grondwater opgepompt. Vervolgens wordt de warmte onttrokken uit het grondwater en daarna weer afgegeven aan de andere grondwaterbron. Na ongeveer een half jaar wordt de circulatierichting omgedraaid. De onttrokken warmte wordt door de warmtepomp (middels de verdamper, de compressor en de condensor) omgezet in warmte voor warm water. De water/water warmte pomp wordt ook wel een ‘open bron’ genoemd en is doorgaans geschikt voor collectieve systemen.
Lucht/water warmtepompsysteem
Bij de lucht/water warmtepomp wordt door middel van een ventilator de buitenlucht aangezogen. Een warmtewisselaar zorgt er vervolgens voor dat de energie (warmte) wordt onttrokken uit de buitenlucht. De onttrokken energie wordt doormiddel van de verdamper, de compressor en de condensor omgezet in warmte voor warm water. De lucht/water warmtepomp wordt veel toegepast in de bestaande bouw, maar kan ook toegepast worden om een zwembad op temperatuur te krijgen.
Lucht/lucht warmtepompsysteem
Bij een lucht/lucht warmtepomp wordt net als bij de lucht/water warmtepomp de energie opgenomen door middel van een ventilator met warmtewisselaar. Deze warmtewisselaar onttrekt de warmte uit de aangezogen buitenlucht. De ruimte die u wenst op te warmen wordt opgewarmd met een luchtblazer. De lucht/lucht warmtepomp heeft min of meer dezelfde werking als een airconditioning, maar dan andersom. Dit systeem wordt veel toegepast in studio's of hotelkamers omdat dit systeem goed geschikt is om één ruimte te verwarmen of te koelen. Deze warmtepomp is makkelijk te plaatsen en daarom goed toepasbaar bij de bestaande bouw. Het rendement is echter wel lager dan de andere warmtepompen.
Hybride warmtepompen
Naast de bovenstaande warmtepompen bestaan er ook hybride warmtepompen. Een hybride warmtepomp zal altijd worden geschakeld met een naverwarmer zoals bijvoorbeeld een Cv-ketel. Hierdoor is er sprake van twee soorten brandstoffen waarmee een woning van warmte wordt voorzien: bijvoorbeeld elektriciteit en gas. Dit noemt men een hybride systeem. Er bestaan verschillende soorten hybride warmtepompen. In de bestaande bouw wordt de hybride lucht/water warmtepomp veel toegepast, maar het is ook mogelijk om de MV-box (ventilatiebox) te vervangen door een ventilatieluchtwarmtepomp/warmtepompboiler.
Warmtepomppanelen
Een warmtepomppaneel is een speciaal type PVT paneel dat werkt in combinatie met een warmtepomp. Warmtepomppanelen zijn aan de bovenzijde uitgerust met een zonnepaneel (PV) dat elektrische energie opwekt. De achterzijde van het paneel bestaat uit een warmtewisselaar die warmte uitwisselt met de buitenlucht, dit gedeelte wekt thermische energie op (T). De warmtepomppanelen werken in principe als een grote buitenunit die warmte uit de buitenlucht onttrekt. Gedurende de dag kan tevens een grote hoeveelheid warmte uit dag- en zonlicht worden benut. Het afvoeren van de warmte achter de panelen (warmtewisselaar) komt ook ten goede van de zonnepanelen (PV) die een beter rendement hebben wanneer de temperatuur van het paneel niet al te hoog oploopt. De elektrische energie die noodzakelijk is om de warmtepomp te laten draaien wordt door de zonnepanelen opgewekt.