Wanneer je verwarmingssysteem nog niet is ingeregeld, is het altijd interessant om dit te overwegen. Het is een kleine ingreep die relatief gezien een lage investering vraagt en zowel in comfort als financieel een voordeel oplevert. De kosten voor het inregelen zijn gemiddeld circa € 300,- tot € 500,- voor een standaard tussenwoning. De kosten zijn echter per situatie afhankelijk, omdat de ene woning bijvoorbeeld vloerverwarming heeft, geen dubbel instelbare radiatorkranen heeft of meer radiatoren kan hebben dan een andere woning. De besparing die wordt gerealiseerd middels het waterzijdig inregelen verschilt uiteraard per situatie. De omvang van de installatie, het type warmteafgiftesysteem en het stookpatroon (gedrag) zijn hierbij belangrijke factoren. Over het algemeen wordt in de praktijk vaak een besparing behaald van circa 5 tot 10% op de jaarlijkse stookkosten. Bij grotere woningen worden soms zelfs uitschieters van 15% gerealiseerd. Naast de besparing die het oplevert, geeft het waterzijdig inregelen een gebalanceerd verwarmingssysteem en goede gelijkmatige warmteafgifte in huis. Comfort is voor veel bewoners de grootste reden om de installatie in te laten regelen.

Over het algemeen is het waterzijdig inregelen wel een specialistische klus en adviseren wij dit uit te besteden aan een professional. Als je een beetje handig bent is het mogelijk om dit zelf uit te voeren. Op internet kan je een doe-het-zelf inregelkit bestellen. Heb je interesse in de doe-het-zelf inregelkit? Neem dan contact op met één van onze adviseurs, dan kunnen wij je doorverwijzen naar de juiste partij. 

Er zijn diverse oorzaken voor een niet goed functionerend verwarmingssysteem. Eén van de mogelijke oorzaken is lucht in het verwarmingssysteem. Probeer daarom altijd eerst de radiatoren te ontluchten. Houd hierbij wel de druk in het systeem in de gaten. Wellicht dat er water bijgevuld moet worden na het ontluchten.

Een ander probleem dat onze adviseurs weleens tegenkomen, zijn verkeerd aangesloten elementen in het afgiftesysteem. Door het verwisselen van de aanvoer en retour of foutief plaatsen van kleppen kan het systeem het water verkeerd aangevoerd krijgen. Een radiator verliest dan een groot deel van het rendement en vaak zijn er comfortklachten in de woning of bepaalde ruimtes. Ook bij convectoren en vloerverwarming kan een verkeerde stromingsrichting problemen veroorzaken. Zie onderstaande foto’s.

Het kan voorkomen dat bij verticale designradiatoren met een bovenaansluiting, het onderste deel niet warm wordt. Niet alle verticale radiatoren zijn vanaf de fabriek voorbereid op een bovenaansluiting. In deze gevallen dient er vaak, voordat de leidingen worden aangesloten, een stromingsbuis (stijgpijp) in de radiator te worden geplaatst. Dit zorgt er voor dat het (warme) water aan de onderzijde de radiator verlaat. Let er wel op dat de stromingsbuis ongeveer 5 centimeter korter is dan de lengte van de radiator. Anders is er kans dat je het water hoort stromen. Op de onderstaande foto is hier een voorbeeld van te zien, de verticale radiator wordt niet volledig warm.

Het waterzijdig inregelen van het verwarmingssysteem is een actie die je uitvoert op het afgiftesysteem (radiatoren en/of vloerverwarming). Dit heeft niet direct te maken met de warmteopwekker (cv-ketel).  Het is dus zeker van belang om ook bij een modulerende cv-ketel het afgiftesysteem in te regelen. Bij het verlagen van de aanvoertemperatuur zal het afgiftevermogen van de radiatoren afnemen en is het juist afstellen van de toevoeren naar de radiatoren zeker aan te raden.

Sinds maart 2020 is het verplicht om het verwarmingssysteem waterzijdig in te regelen in twee situaties:

1. Bij het vervangen van de warmtebron (cv-ketel of (hybride) warmtepomp);
2. Wanneer meer dan 30% van het afgiftesysteem (radiatoren of vloerverwarming) wordt vervangen.

Bij het vervangen van een warmtebron is het ook verplicht om per verdieping of ruimte de temperatuur te kunnen regelen. Hier zijn echter ook uitzonderingen op. Bij oudere woningen is het niet altijd mogelijk om per radiator een temperatuurregeling (thermostaatknop) te realiseren. In die situaties geldt de verplichting niet. Wanneer de kosten van de apparatuur meer dan 20% van de kosten van de verwarmingsinstallatie bedragen is het ook niet verplicht om de temperatuur per ruimte te kunnen regelen.

Bovenstaande is vastgesteld in het Besluit Bouwwerken Leefomgeving (BBL, voorheen Bouwbesluit). De gemeente is hierin de handhavende partij en kan maatregelen treffen indien er klachten zijn over een niet goed werkend verwarmingssysteem. Deze handhaving is met name van toepassing om huurders of bewoners van een vereniging van eigenaren de mogelijkheid te bieden om waterzijdig inregelen af te dwingen.

De pomp in de cv-ketel of elders in de installatie heeft een bepaalde kracht om het water door de installatie te pompen. Als de pomp het water te snel of te krachtig door de installatie trekt, heeft het water minder tijd om de warmte aan de afgifte apparaten (zoals radiatoren) af te geven. Bij moderne ketels wordt de pompsnelheid automatisch geregeld (modulerend). Op de display van de cv-ketel kan je eventueel zelf de snelheid van de pomp verlagen.

Bij pompen met een driestanden schakelaar kan je deze van stand 3 naar stand 2 verlagen zonder comfort te verliezen in de woning. Daarnaast ikan het verlagen van de aanvoertemperatuur een sluitende combinatie zijn.

In de gebruikershandleiding kan je de instellingen vinden. Eventueel kan je ook aan de cv-monteur vragen om dit voor je in te stellen.

Bij dynamisch inregelen stel je de afsluiter in op een bepaald debiet (constante volumestroom). Dit debiet wordt gehandhaafd bij een fluctuerende druk. Denk hierbij aan het openen en sluiten van afsluiters/radiatorkranen. Indien er een modulerende pomp aanwezig is zal de pomp automatisch terug regelen. Bij statisch inregelen fluctueert het debiet afhankelijk van de heersende systeemdruk. Dynamisch inregelen van een cv-installatie levert comfort op tegen lage kosten. Dit werkt goed bij een gasgestookte cv-ketel, maar de methode blijkt minder geschikt voor warmtepompen.

Het statisch inregelen heeft een positieve invloed op de levensduur van de warmtepomp omdat het pendelgedrag kan voorkomen. De compressor van de warmtepomp draait langer op een laag pitje door en wordt beschermd tegen al te grote schommelingen. Bij waterzijdig inregelen van warmtepompen is statisch inregelen beter. Dit heeft te maken met de lage temperatuur waardoor de warmtepomp meer liters verplaatst over het systeem om het  afgiftesystemen van voldoende verwarmend vermogen te voorzien.